Deprem, dünya coğrafyasında sıklıkla meydana gelen ve büyük zararlara neden olan doğal afetlerden biridir. Yer kabuğundaki fayların hareket etmesi sonucunda meydana gelir ve sırasıyla artçı depremler de yaşanabilir. Yapıların, binaların ve insanların büyük zarar görmesine sebep olabilen deprem, özellikle deprem bölgesinde yaşayan insanlar için büyük bir risktir.
Depreme karşı alınabilecek önlemler, büyük zararları önlemenin en etkili yoludur. Öncelikle, yaşanılan alanın deprem bölgesi olup olmadığı bilinmeli ve buna göre önlemler alınmalıdır. Evlerin sağlam yapılmış olması, yeterli dayanıklılıkta olması, zemin etüdü yapılmış olması önemlidir.
- Açık arazide kalmak, binaların yakınına gitmemek
- Acil durum çantası hazırlamak
- Deprem anında asansör kullanmamak
- Çıkış yollarını belirlemek, tatbikat yapmak
Bunlar deprem sırasında yaşanabilecek çok büyük zararları, ölümleri minimize edecek önemli tedbirlerdir. Eğer deprem anında açık arazide değilseniz, kalabalık bir alana giderek kendinizi korumanız gerekebilir. Deprem sırasında mantıklı davranmak, sessizliği korumak, paniğe kapılmamak da çok önemlidir. Deprem nedir ve deprem önlemleri nelerdir konusunda bilinçli olmak, hayat kurtarabilir.
Depremin Nedenleri
Depremin nedenleri arasında en öne çıkan faktör yer kabuğundaki fayların hareket etmesidir. Faylar, iki kara parçasının hareketine karşı koyamayıp kırıldığında veya kayarak birbirinden ayrıldığında deprem meydana gelir. Bu fay hareketleri, genellikle eski fayların tekrar aktive olması ya da yeni fayların oluşması sonucunda gerçekleşebilir. Bunun yanı sıra, volkanik faaliyetler, heyelanlar ve insan kaynaklı sebepler de depremlere neden olabilir. Yapılan araştırmalara göre, insan faaliyetleri sonucu yapılan barajlar, maden çıkarımı ya da nükleer patlamalar gibi etkinlikler de yer kabuğundaki dengeyi bozarak depremlere yol açabilir.
Bununla birlikte, deprem riskinin yüksek olduğu bölgelerde yaşayan kişilerin alması gereken önlemler de bulunmaktadır. Deprem tahvilleri ve sigorta gibi önlemler, deprem sonrası oluşacak maddi zararların telafisi için etkili olabilir. Ayrıca, deprem sırasında zararları minimize etmek için evlerin sağlam yapılmış olması, açık alanda bulunmak, asansör kullanmamak, çıkış yollarının belirlenmesi, acil durum çantası hazırlanması ve sık sık tatbikat yapılması da önemli tedbirler arasındadır.
Deprem Türleri
Depremler, yer kabuğundaki hareketlilik sonucu meydana gelen doğal bir afettir. Deprem türleri ise çeşitli tiplerde olabilir. En bilinen türü tektonik depremlerdir. Bunlar genellikle büyük zararlara neden olur ve yer kabuğundaki fay hareketleri sonucu oluşurlar. Fay hareketleri sonucu oluşan bu depremlere örnek olarak Marmara depremi verilebilir.
Diğer deprem türleri arasında volkanik depremler, çöküntü depremleri ve patlamalar yer alır. Volkanik depremler, yanardağların etrafında meydana gelir ve volkanik faaliyetlerle ilgilidir. Çöküntü depremleri ise yer kabuğunun altındaki boşlukların çökmesi sonucu meydana gelir. Patlamalar ise genellikle patlayıcı maddelerin işlenmesi veya taşınması esnasında meydana gelir.
Deprem türleri hakkında bilgi sahibi olmak, deprem riski olan yerlerde yaşayanlar için önemlidir. Deprem anında zararları minimize etmek için alınacak önlemler, deprem türleri hakkında bilgi sahibi olmaktan geçmektedir.
Depreme Karşı Alınabilecek Önlemler
Depreme karşı alınabilecek önlemler çok sayıdadır ve her biri hayat kurtarıcı niteliktedir. Bunların başında, evlerin sağlam yapılmış olması gelir. Bunun için evlerin yapıldığı malzemelerin kalitesi mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Yıkıcı bir deprem durumunda sağlam yapılar, çökme riski olan binalara kıyasla çok daha az hasar görürler ve insanların güvenliği açısından da daha uygun bir seçenektir.
Deprem anında açık arazide bulunmak, ciddi yaralanmalardan kurtulmak için önemli bir adımdır. Açık arazide bulunan kişiler, düşebilecek binalardan ya da nesnelerden korunabilirler. Asansör kullanmamak da çok önemli bir önlemdir, çünkü asansörde sıkışıp kalmak durumunda kalabilirsiniz ve özellikle kurtarmak için zamanın daraldığı deprem anında bunun sonuçları çok daha felaket olabilir.
Çıkış yollarının belirlenmesi ve acil durum çantası hazırlamak da çok kritik bir önlemdir. Depremden hemen sonra ilk yardım müdahalelerinde kullanılacak malzemelerin bulunduğu acil durum çantası, hayat kurtarıcı bir önlemdir. Deprem anında çıkış yolları ya da kaçış yollarının belirlenmesi de çok önemlidir. Evinizde bir yangın çıksa ya da gaz sızıntısı yaşansa ne yapacağınızı bilmek gibi, deprem anında da doğru ve önceden belirlenmiş bir çıkış yolu kullanmak hayatınızı kurtarabilir.
Son olarak, sık sık tatbikat yapmak da deprem anında soğukkanlılığı korumanıza yardımcı olabilir. Tatbikatlar, olası bir deprem durumunda nasıl ve ne kadar hızlı hareket etmeniz gerektiğini size öğretecektir. Bu yüzden tatbikat yapmak çok önemlidir ve sık sık tekrarlanması tavsiye edilir.
