Gebelikte Oruç tutmak Zararlımı?

Gebelik ve emzirme kadının hayatında beslenmenin öneminin arttığı bir dönemdir. Artan protein, enerji, vitamin ve mineral ihtiyacı göz önüne alınmalı ve sağlıklı bir beslenme programı uygulanmalıdır. Anne adayının yetersiz ve dengesiz beslenmesi yetersiz kilo alması ya da aşırı kilo alması risktir. Özellikle çalışan anne adayları, ergenlik yaştaki hamileler, hamilelik öncesi hastalıkları olan veya düşük kilolu hamile kalanlarda beslenme daha dikkate alınmalıdır. Peki, ramazan ayında oruç tutmak isteyen anne adaylarını ne gibi tehlikeler bekler ve oruç tutarken nelere dikkat etmeleri gerekir…

Hamile kadınlar oruç tutabilir mi?
Gebelikte oruç tutmak kendinin ve taşıdıkları bebeğin sağlıklı gelişimi açısında çeşitli riskler taşıyabilir. Oruç tutmayı planlayan hamilelerin bu riskleri göz önünde bulundurarak karar vermelerini tavsiye ediyoruz.

Hamileler oruçtan neden olumsuz etkilenir?
Ramazanda uzun süren açlık saatleri anne adayını olumsuz etkileyebilir. Öncelikle kan şekerinde düşmeye bağlı halsizlik, sinirlilik, baş dönmesi, baş ağrısı gibi problemlerle karşılaşabilirler. Bunun ötesinde özellikle gastrit şikâyeti olan hamilelerde uzun süreli açlık, asit üretimini arttırarak mide şikâyetlerinin daha da ağırlaşmasına neden olabilir.

Uzun süre açlık normal kişilere göre hamileleri niçin daha fazla etkiler?
Özellikle gebeliğin üçüncü ayından itibaren annenin kan şekeri düzeyi gebelik öncesine göre daha inişli çıkışlıdır. Yemek sonrası kan şekeri hızla yükselebileceği gibi açlık dönemlerinde çok daha çabuk düşebilir. Bu nedenle gebelik süresince sık sık küçük miktarlarda yemesi öğütlenir. Ayrıca gebeliğin ilk aylarında görülen bulantı uzun süren açlıklarla çok daha kötü bir hal alacaktır.

Oruç tutan hamileler iyi beslenemezlerse ne gibi sorunlarla karşılaşırlar?
Oruç tutan hamilelerin iyi beslenmemesi anne adayına kansızlık, ödem, diş kayıpları ve düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma gibi sorunlar olarak yansıyacaktır. Ayrıca uzun süren açlıkta mide asidinde artma olmaktadır. Bu da hamilelikte sık yaşanan mide yanması ve ekşime gibi problemleri daha da aşırı bir hale getirebilir. Hamilelikte dengeli beslenme önerilir. Bu da düzenli kalori alımı ve vitaminlerin düzenli alınmasıdır. Uzun süre açlık durumunda vitamin ve kalori alımındaki denge de bozulabilir.

Oruç tutan anne adayları oruç tutmayanlara göre daha fazla kilo alırlar mı?
Uzun süren açlık beraberinde metabolizma hızı düşer. Bu nedenle kadının hareket kabiliyetinde azalmaya olur. Bu durum anne adayının daha az kalori harcamasına neden olur ki, bu da kişiye kilo olarak geri dönebilir. Ayrıca akşam yenilen ağır yemekler hamilelerde sindirim şikâyetlerine neden olacağı gibi istenmeyen kilo artışı da getirebilir.

Oruç tutulan dönemde meydana gelen kilo artışı anne adayının iyi beslendiğini göstermez mi?
Oruç tutarken alınan kilolar her zaman iyi beslenmiş olduğunu göstermez. Önemli olan vitamini, mineralleri ve proteinleri dengeli almaktır. Kilo alınması doğrudan sağlıklı olmanın bir belirtisi değildir. Ayrıca fazla kilo artışı da çeşitli riskleri beraberinde getirir. Vücutta insülin direnci artar. Buna bağlı olarak kilo artışı önlenemez hal alabilir. Bu kişilerde gebelik şekeri riski de artacaktır

Oruç tutulan saatlere su içilememesi hamileleri nasıl etkiler?
Özellikle sıcak günlerde hamilelerin su kaybı normal kadınlara göre daha fazla artar. Bu nedenle hamilelere sık sık ve bol su içmesi önerilir. Oruç tutan hamilelerin özellikle düzenli su da alamamaları tansiyonda düşmeye ve bayılmaya neden olabilir.

Hamilelik döneminde tutulan oruç anne karnındaki bebeği nasıl etkiler?
Oruçla ilgili yapılan bir çalışmada oruç tutan gebelerde çocuğun içinde bulunduğu amniotik sıvının azaldığı diğer bir çalışmada ise çocuk hareketlerinde azalma olduğu yayınlanmıştır. Yaklaşık 10 yıl önce yapılan bir başka çalışmada ise oruç tutan annelerden doğan bebeklerinin kilolarında bir düşüklük saptanmamıştır.

Hangi durumlarda hamilelerin hiçbir şekilde oruç tutmamaları gerekir?
Anne adayında şeker, gebelik şekeri veya yüksek tansiyon gibi sorunları varsa kesinlikle uzun süre aç kalmamalıdır. Bu gebelerin oruç tutması doğru değildir. Ayrıca mide ülseri olanlar, karaciğer hastaları ve ishal şikâyeti olanlar kesinlikle oruç tutmamalıdır.

Her şartta oruç tutmak isteyen hamilelere ne tavsiye edersiniz?
Hamile de olsam oruç tutmaya devam edeceğim diyorsanız mutlaka önce doktorunuzla bunu konuşun. Risk taşıyıp taşımadığınızı öğrenin. Eğer bir sorun yoksa dengeli beslenme prensipleri oruç tutan anne adayları için de geçerlidir. Bu dönemde beslenme menüsü, anne ve bebeğin ihtiyaçlarını en iyi miktarda karşılayacak şekilde düzenlenmelidir. Sağlıklı bir gebe diyeti mutlaka; tahıl grubu, meyve, sebze, et ve süt ürünlerini içermelidir.

Oruç tutan hamilelerin ekstra vitamin alması yararlı mıdır?
Oruç tutmak isteyen kişinin gebelik süresince zaten almakta olduğu vitaminler dışında ekstra vitamin gereksinimi yoktur. Oruç günün belli saatlerinde alınması gereken ilaç kullanımına engel olmamalıdır. Vitamin ve demir gibi tek doz önerilen ilaçlar iftardan sonra alınabilir.

Hamileler iftarda ve sahurda ne tür menü seçmeliler?
Anne adaylarının günlük mutlaka tüketmeleri istenen besinler vardır. Süt veya yoğurt günde iki porsiyon tüketilmeli, bir porsiyon et, etli sebze yemekleri veya bir porsiyon kurubaklagil o da olmazsa yumurtalı bir besin yemelidir. Yine günde 3 porsiyon sebze, 3 porsiyon kadar da meyve tüketmeleri ve sıvı yağlı yiyeceklerden faydalanmaları şarttır.

Bu dönemde sağlıklı beslenmenin koşulu nedir?
Tüm oruç tutanların yapması gerektiği gibi bu besinleri bir anda değil az ve sık olacak şekilde iftarla sahur arasına yaymalıdır. Oruçta sahura kalkmak ve aç karnına oruç tutmamak esas olmalıdır.

Gebelikte yaşanan kabızlık sorunu oruç tutulmasıyla kronik bir hal alır mı?

Gebelikte kabızlık sıkça karşılaşılan bir sorundur. Oruç döneminde bu problemle karşılaşma olasılığı artar. Özellik bağırsakları çalıştırmak için dengeli ve kabızlığı önleyici posalı gıdaları beslenmek önerilmektedir. Oruç tutarak uzun süre aç kalan hamileler iftarda yağlı ve posasız besinler alınca kabızlık şikâyeti daha sık ortaya çıkabilir.

Oruç tutan anne adaylarına spor yapmalarını öneriyor musunuz?
Bu kişilere kalori alımları normalin altına düştüğü için ağır spor yapmalarını tavsiye etmiyoruz. Özellikle iftar sonrası tok karnına yapılan spor hamile kadını çok rahatsız edebilir. Ancak doğum alıştırma olarak adlandırılan nefes egzersizleri hamile kadını yormuyor ise yapmasında herhangi bir sakınca yoktur.