İçindekiler
Vertigo, beyin, iç kulak veya sinir sistemiyle ilgili bir sorun nedeniyle ortaya çıkan baş dönmesi veya denge kaybı hali olarak tanımlanmaktadır. Vertigo genellikle kulaktaki kristallerin hareketetmesi veya kulaktaki sıvı basıncındaki değişikliklerden kaynaklanır. Ancak vertigo aynı zamanda beyin sapındaki bir sorundan kaynaklanabilir ve bu durum hayatı tehdit eden bir hale dönüşebilir.
Vertigo semptomları arasında baş dönmesi, dengesizlik, mide bulantısı, kusma, terleme ve kulak çınlaması yer alabilir. Vertigo semptomları birkaç dakika veya birkaç saat sürebilir ve bazen semptomlar nöbetler halinde tekrarlayabilir.
Vertigonun nedenleri arasında Meniere hastalığı, iç kulak enfeksiyonları, beyin tümörleri, sinir sistemi bozuklukları ve bazı ilaçların yan etkileri yer alabilir. Vertigo semptomlarının ortaya çıkması durumunda kişinin bir doktora başvurması önemlidir. Çünkü vertigo altta yatan ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Vertigo tedavisi ise semptomların nedenine bağlı olarak değişebilir ve bazı durumlarda ilaçlar veya fizik tedavi uygulanabilir.
Vertigo Türleri
Vertigo, iç kulak, beyin veya sinir sistemindeki problemler nedeniyle oluşabilen bir rahatsızlıktır. Vertigonun farklı türleri vardır ve her biri farklı semptomlar gösterir. En yaygın vertigo türleri arasında pozisyonel vertigo, Meniere hastalığı ve vertebrobasiler yetmezlik yer almaktadır.
Pozisyonel vertigo, genellikle kafa ve beden pozisyonlarındaki değişikliklerden kaynaklanır. Bu tür vertigo, ani baş dönmesi ve bulantıya neden olabilir. Meniere hastalığı, iç kulaktaki sıvı basıncının artmasından kaynaklanır ve baş dönmesi, işitme kaybı ve kulak çınlaması gibi semptomlarla kendini gösterir. Vertebrobasiler yetmezlik, beyindeki kan dolaşımını etkileyen bir durumdur ve baş dönmesi, denge kaybı ve konuşma zorluğu gibi semptomlarla ortaya çıkabilir.
Vertigoda doğru teşhis, uygun tedavi için önemlidir. Bu nedenle, vertigo semptomları belirgin hale geldiğinde veya kronikleştiğinde bir doktora başvurulması önemlidir. Vertigonun nedeni belirlenerek en uygun tedavi yöntemi belirlenerek hastalığın tedavisi mümkündür.
Vertigo Belirtileri
Vertigo belirtileri, çoğunlukla yükseklik, hızlı baş hareketleri veya yoğun dönen hareketler sonrasında ortaya çıkmaktadır. Baş dönmesi hissi, terleme, halsizlik, gözlerde karartı, sersemlik ve denge kaybı gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda ise vertigo semptomları, kulak çınlaması, işitme kaybı ve kulak ağrısı şeklinde de kendini gösterebilir.
Vertigonun nedenleri arasında iç kulak problemi, beyin veya sinir sistemi problemleri, migren, tansiyon bozukluğu, strese bağlı gerginlik gibi birçok farklı faktör yer almaktadır. Vertigo belirtileri başladığında, öncelikle bir doktora başvurmak ve tetkikler yaptırmak önemlidir. Doğru tanı ve tedavi yöntemleriyle vertigo semptomları hafifletilebilir ve sağlıklı bir yaşamın devam etmesi mümkün olabilir.
Vertigo Tedavisi
Vertigo tedavisinde kullanılan yöntemler, vertigonun nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Bazı durumlarda ilaçlar kullanılabilirken, bazı durumlarda fizik tedavi veya cerrahi müdahale gerekebilir. Vertigoda kullanılan ilaçlar, antiemetikler, vestibüler sedatifler ve kortikosteroidler arasında yer almaktadır. Fizik tedavi yöntemleri ise, vestibüler rehabilitasyon terapisi, postür eğitimi ve dengeli diyetlerden oluşmaktadır. Cerrahi müdahale gerektiren nedenler arasında ise, Meniere hastalığı, akustik nöroma veya iç kulak anomalileri yer almaktadır.
Vertigoya yardımcı olabilecek bazı evde uygulanabilecek yöntemler de mevcuttur. Baş dönmesi hissedildiğinde, hareketsiz kalmalı ve hızlı hareketlerden kaçınmalısınız. Ayrıca, uyku düzenine, stresten ve sağlıklı beslenmeye özen göstermek de vertigo semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
İlaçla tedavi, vertigonun neden olduğu semptomları hafifletmek için kullanılan bir yöntemdir. Antibiyotikler, steroidler, antihistaminikler, antiemetikler ve vestibüler sedatifler gibi çeşitli ilaçlar vertigoda kullanılabilir. Antiemetikler, baş dönmesi semptomlarını ve mide bulantısını hafifletirken, vestibüler sedatifler ise iç kulakta dengesizliği düzenlemeye yardımcı olmaktadır. İlaç tedavisi, nedenin belirlenmesi ve ilacın doktorunuz tarafından önerilmesi ile başlamalıdır.
Fizik tedavi, vertigo semptomlarını hafifletmek için yapılan bir terapi türüdür. Vestibüler rehabilitasyon terapisi, postür eğitimi ve egzersizler arasında yer almaktadır. Vestibüler rehabilitasyon terapisi, beyin ve sinir sistemini stimuluslarla uyararak dengenin yeniden kazanılmasına yardımcı olur. Aynı zamanda postür eğitimi, vücudunuzun doğru şekilde hizalanmasına yardımcı olarak semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Vertigoda kullanılan fizik tedavi yöntemleri, dermatit veya enfeksiyonlar gibi vertigo nedenleri üzerinde etkili değillerdir. Bu nedenle, fizik tedavi yöntemi tercih edilmeden önce, doğru tedavi yöntemi belirlenmelidir.
İlaçla Tedavi
Vertigo tedavisinde ilaçlar sıklıkla kullanılır. İlaçlar semptomları hafifletmek ve beyindeki dengesizliği düzeltmek için kullanılır. Vertigo tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında antihistaminikler, antiemetikler, benzodiazepinler ve kortikosteroidler yer almaktadır.
- Antihistaminikler: Antihistaminikler, alerjik reaksiyonları tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Vertigonun bazı nedenleri alerjik reaksiyonlardan kaynaklanabilir, bu nedenle antihistaminikler vertigo semptomlarını azaltmak için kullanılır. Farklı antihistaminikler arasında meclizin, loratadinin ve hidroksizin yer aldığı bilinmektedir.
- Antiemetikler: Vertigo semptomlarından biri de mide bulantısı ve kusmadır. Bu semptomların kontrol altına alınması için antiemetikler kullanılabilir. Bu ilaçların örnekleri arasında meklizin ve prometazin yer alır.
- Benzodiazepinler: Benzodiazepinler, anksiyete, uyku sorunları ve nöbetlerin tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Vertigoda, beyindeki dengesizliği azaltmak için kullanılırlar. Clonazepam ve diazepam gibi benzodiazepinler, vertigonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
- Kortikosteroidler: Kortikosteroidler, vücudun doğal bir hormonu olan kortizonun yapay bir versiyonudur. Vertigonun bazı nedenleri, özellikle Meniere hastalığı gibi durumlarda, iç kulaktaki inflamasyondan kaynaklanır. Bu nedenle, kortikosteroidler vertigo semptomlarını azaltmak için kullanılabilir. Bu ilaçların örnekleri arasında prednizon yer alır.
Fizik Tedavi
Vertigoda fizik tedavi, dengeyi iyileştirmek ve semptomları hafifletmek için etkili bir yol olabilir. Bu yöntemler arasında egzersizler, terapi ve manevra teknikleri yer alır. Egzersizler, baş dönmesi semptomlarını azaltmaya yardımcı olurken, terapi ve manevra teknikleri, iç kulaktaki kristal parçacıkların yerine oturmasına ve hareketin kontrol edilmesine yardımcı olabilir.
Bir fizyoterapist veya kulak burun boğaz uzmanı, vertigo semptomlarını nasıl yöneteceğinize ve fizik tedavi yöntemleriyle semptomları hafifletmenize yardımcı olabilir. Egzersizler genellikle yavaş ve kontrollü hareketler içerir ve gözleri açık veya kapalı pozisyonlarda yapılabilir. Terapi ve manevra teknikleri, belirli düzeltici hareketleri içerir ve genellikle burun üzerine düşük tuzlu su çözeltisi uygulanmasını da içerebilir.
Fizik tedavi, vertigo tedavisinde yararlı bir yöntem olmasına rağmen, herkes için uygun olmayabilir. Vakaların ciddiyet derecesine ve altta yatan nedenlere göre doktorunuz en uygun tedavi yöntemini önerir ve size uygun olup olmadığını belirler.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Vertigo, bazen ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Bu nedenle, vertigo semptomları belirgin hale geldiğinde doktora başvurulması önemlidir. Özellikle, baş dönmesi ani ve şiddetli bir şekilde ortaya çıktığında veya uzun süreli baş dönmesi durumunda mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Ayrıca, vertigo semptomlarınızın başka bir rahatsızlıktan kaynaklı olduğunu düşünüyorsanız da bir doktora gitmelisiniz.
Vertigo semptomlarına sahip olduğunuzda doktora başvurmadan önce, semptomların ne zaman başladığı, ne kadar sürdüğü ve ne zaman arttığı gibi detayları not almanız faydalı olabilir. Ayrıca, başka hastalıkların da vertigo semptomlarına neden olabileceğini unutmamak gerekir. Bu nedenle, vertigo semptomlarınızın hangi aktivitelerle veya durumlarla ilişkili olduğunu da doktorunuza belirtmeniz önemlidir.
- Vertigo semptomlarına neden olabilecek başka sağlık sorunları arasında migren, beyin tümörleri, yüksek tansiyon, enfeksiyonlar, beyin kanaması veya felç yer almaktadır.
- Diyabet ve kalp hastalığı gibi kronik sağlık sorunları olan kişilerde de vertigo semptomları daha sık görülebilir.
Vertigo semptomlarınızın aniden ortaya çıkması halinde doktorunuz acil müdahale yapabilir veya başka testler yaparak semptomların nedenini belirleyebilir. Vertigo semptomları kronikleştiğinde ise, doktorunuz daha detaylı testler yapabilir veya bir uzmana yönlendirebilir.
